Bài báo trình bày các đặc điểm của KHCN vật liệu đương thời trong điều kiện thế giới bước vào thế ký XXI với nhiều biến động kinh tế - xã hội, dưới tác động mạnh mẽ của biên đổi khi hậu toàn cầu. Các thay đổi đáng kế xảy ra trong so sánh sức mạnh tương đối giữa những nền kinh tế hàng đầu trong vòng ba thập kỷ gần đây cho thấy xu hướng này sẽ không đổi và sẽ để lai dấu ân sâu đậm. Trong thời gian này, KHCN vật liệu có các thành tựu nổi bật trong nghiên cứu và ứng dụng nhiều loại vật liệu mới trong kinh tế cũng như an ninh quốc phòng. Các xu thế phát triển sản xuất, tiêu thụ và nghiên cứu vật liệu do các nguyên nhân chính sau:

• Mức tăng GDP, tăng dân số và tỷ lệ đô thj hóa làm tănh nhanh tiêu thụ vật liệu

• Các đổi thay và tiên bộ trong công nghệ chế tạo chế biến

• Khả năng áp dụng hiệu quả các công nghệ và vật liệu mới trong an ninh , quốc phòng trong bối cảnh thế giới hai cực

Các vật liệu được sử dụng nhiều hơn, đa dạng hơn và chất lượng , chủng loại phong phú hơn. Vật liệu hiện đại có mặt trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người như xây dựng (dân dụng, công nghiệp), thông tin viễn thông, kỹ thuật máy tính, sử lý số liệu, giao thông vận tải, hàng không, du hành vũ trụ, kỹ thuật quân sự (trang bị vũ khí, khí tài, thông tin...) đến canh tác nông nghiệp hiện đại, y tế, thể thao giải trí.

Trong công nghệ gia công chế tạo xuất hiện nhiều phương pháp mới hiệu quả và tiết kiệm hơn truyền thống như các kỹ thuật dùng laser trong gia công chíp bán dẫn, dùng sóng siêu âm trong sử lý, phân tán, vi sóng cho cấp nhiệt , kỹ thuật in 3D cho chế tạo linh kiện, chi tiết tay thế bộ phận cấy ghép, mảnh hộp sọ. Các công nghệ mới cho phép có thể gia công giá rẻ, cá thể hóa sản phẩm, thuận lợi cho chế tạo, thay thế , sửa chữa, bảo dưỡng

Sự phát triển vũ bão của công nghệ thông tin, kỹ thuật máy tính và khả năng sử lý số liệu cùng các phương pháp, trang thiết bị phân tích đánh giá tinh vi , chính xác hơn đã dẫn đến các vật liệu nano , siêu vật liêu (metamaterials), vật liêu quang tử, vật liệu từ mới. Các kỹ thuật gia công mới cho phép chế tạo các chíp 7-9 nm.

Nhiều vật liệu và công nghệ mới đã được áp dụng thành công trong kỹ thuật dân dụng cũng như trong quốc phòng. Có thể nêu ví dụ như trí tuệ nhân tạo (AI), máy bay không người lái (UAV) phục vụ cho chụp ảnh viễn thám, điều tra quy hoạch rừng, quản lý đất đai, nông nghiệp đến trinh sát, giám sát và chỉ thị mục tiêu trong quân sự. Vật liệu cho lưu trữ, sản xuất năng lượng (pin, ắc quy), vật liệu y sinh cho cấy ghép, vật liệu phỏng sinh học (biomimetics) cho chế tạo các cơ phận của cơ thể sống. Tổng quan đưa các thông tin so sánh năng lực phát triển công nghệ mới trong kỹ thuật quốc phòng của các quốc gia Hoa kỳ, Nga và Trung quốc.

Rất nhiều tiến bộ trong lĩnh vực vật liệu sẽ tác động trực tiếp và mạnh mẽ vào phát triển kinh tế xã hội cũng như chất lượng trang bị vũ khí.

Đầu tư cho nghiên cứu và phát triển KHCN vật liệu là hết sức cần thiết và đòi hỏi quyết tâm cũng như hiểu biết và tầm nhìn của các chuyên gia cũng như các nhà quản lý.

Gene editing by CRISPR and gene regulation by microRNA or CRISPR activation have dramatically changed the way to manipulate cellular gene expression and cell fate. In recent years, various gene editing and gene manipulation technologies have been applied to control stem cell differentiation to enhance tissue regeneration. This presentation will focus on how to develop CRISPR, CRISPR activation (CRISPRa), CRISPR inhibition (CRISPRi) as well as bi-directional CRISPR-AI gene regulation technologies to control cell differentiation and tissue regeneration.

Tài nguyên nước là một trong những nguồn tài nguyên quan trọng cho hoạt động phát triển kinh tế – xã hội đối với mọi quốc gia và vùng lãnh thổ. Biến đổi khí hậu làm thay đổi lượng mưa và nhiệt độ, ảnh hưởng đến chu trình thủy văn và do đó làm thay đổi dòng chảy cũng như làm biến đổi quá trình chuyển tải thành phần các chất ô nhiễm trong môi trường nước nói chung. Đối mặt với biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng nhanh, các nghiên cứu về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước là rất cần thiết trong quản lý và quy hoạch tài nguyên nước. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước là thay đổi theo không gian và cần thiết phải có các nghiên cứu cụ thể cho từng khu vực. Đứng trước sự thay đổi của khí hậu đang diễn ra ngày càng nhanh trong tương lai thì diễn biến tài nguyên nước sẽ như thế nào dưới ảnh hưởng của các thay đổi trên. Sự thay đổi về tài nguyên nước này sẽ diễn ra theo hướng tích cực hay tiêu cực trong tương lai là một vấn đề cấp thiết cần được quan tâm nghiên cứu. Nội dung của bái trình bày là tập trung làm rõ phương pháp luận đánh giá và phân tích ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước thông qua một số trường hợp nghiên cứu điển hình ở khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, nhằm nâng cao hiểu biết và trợ giúp cho công tác quản lý và quy hoạch tài nguyên nước được hiệu quả hơn.

Water is one of the most essential and important resources for socio-economic development in all countries and territories. Climate change alters precipitation and temperature, and as a result cause changes in hydrological cycle and river flow. The changes in hydrological processes the lead to changes in transport characteristics of pollutants. In the face of changing climate, studies on the effects of climate change on water resources are essential in water resource planning and management. Additionally, the effects of climate change on water resources are spatially variable and it is necessary to have specific studies for different regions. Faced with the future climate change, how water resources will change under the influence of these changes, whether this change in water resources will take place in a positive or negative direction in the future, and this is an urgent issue that needs to be studied. This paper will focus on overviewing methods for climate change assessment analyzing climate change impacts on water resources through some case studies in the Central Highlands and Southeast region in Vietnam. The obtained results play an essential role in providing scientific information to effectively support decision makers in developing sustainable water resources management strategies.